Czy to czas na wizytę u logopedy? Jakie zachowania dziecka powinny zachęcić rodzica do konsultacji ze specjalistą?
W podjęciu decyzji czy należy udać się z dzieckiem do logopedy pomocne będzie zapoznanie się z prawidłowym przebiegiem rozwoju mowy dziecka. Odstępstwa od normy mogą niepokoić rodzica, warto wtedy skonsultować swoje wątpliwości z logopedą. Należy pamiętać, że nigdy nie jest zbyt wcześnie na pierwszą konsultację ze specjalistą a pogląd, że chłopcy zaczynają mówić później niż dziewczynki jest mitem. Przed pierwszą wizytą, warto zapoznać się z ofertą danego logopedy, gdyż większość specjalistów, oprócz wiedzy ogólnej posiada również ukierunkowane zainteresowania zawodowe.
Poniżej prezentuję listę zachowań, które powinny nakłonić do skorzystania z porady logopedy:
- Dziecko dwuletnie nie łączy dwóch elementów w proste zdania np. „tata je”, „lala śpi”;
- Dziecko nie reaguje na polecenia, nie odwraca głowy w kierunku dźwięku;
- Dziecko nie utrzymuje kontaktu wzrokowego, nie naśladuje uśmiechu, nie wykonuje prostych gestów typu „papa”;
- Dziecko nie mówi w ogóle lub mówi tylko w określonym środowisku;
- Dziecko jąka się lub zacina;
- Mowa dziecka trzyletniego nadal nie jest zrozumiała dla osób spoza rodziny;
- Dziecko podczas mówienia wysuwa język między zęby lub ociera nim o wargę;
- Dziecko trzyletnie nie wymawia samogłosek;
- Dziecko czteroletnie zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne np. „d” na „t”, „g” na „k”, „w” na „f”, „b” na „p”;
- Dziecko skończyło czwarty rok życia a głoski „s”, „z”, „c”, „dz” realizuje jako „ś”, „ź”, „ć”, „dź”
- Dziecko w piątym roku życia nie podejmuje prób wymowy „sz”, „ż”, „cz”, „dż”;
- Dziecko w wieku pięciu lat zamienia głoski w wyrazach;
- Dziecko mówi przez nos (mamy wrażenie jakby dziecko miało ciągle katar);
- Dziecko mówi dużo mniej niż jego rówieśnicy;
- Jeśli dziecko na etapie rozwoju mowy zniekształca głoski, poprzez zastępowanie ich niewystępującymi w języku polskim – np. gardłowe „r” (głoska „r”, pojawia się ok. 5. roku życia, jeśli jednak wcześniej jest realizowana przez dziecko w sposób nieprawidłowy, to nie należy czekać z wizytą, gdyż prowadzi to do utrwalenia wady);
- Dziecko ma znaczne problemy z nauką czytania i pisania;
- Dziecko ma otwartą buzie lub nadmiernie się ślini;
- Dziecko ma problem z rozróżnieniem wyrazu zawierającego podobne głoski np. „buty” – „budy”, „gar” – „bar”, „pory” – „tory”.
Adnotacja do punktu 15. – nie należy przejmować się gdy dziecko do 5. roku życia zamienia głoskę „r” na np. „l”. Substytucja jest zjawiskiem normalnym, dopóki dziecko nie ma wystarczająco wyćwiczonego aparatu artykulacyjnego. Natomiast niepokoić powinna błędna realizacja np. „r” francuskie, „r” realizowane z językiem skierowanym do boku lub wychodzącym między zęby.
