Powstanie terapii czaszkowo-krzyżowej
Terapia czaszkowo-krzyżowa (cranio-sacralna) jest rozgałęzieniem klasycznej osteopatii. Chociaż w Polsce stosuje się ją od niedawna, na świecie narodziła się już w pierwszej połowie XX wieku. Z jej powstaniem wiążą się dwa nazwiska: William Sutherland i John Upledger. Pierwszy z nich to amerykański osteopata, który zauważył, że dotykanie kości czaszki powoduje zmniejszanie i zwiększanie ich zewnętrznych rozmiarów w regularnych odstępach czasowych. Pałeczkę po nim przejął inny amerykański lekarz i osteopata – John Upledger. Prowadząc operacje neurochirurgiczne, zaobserwował on zupełnie odrębną i niewspółmierną do tętna czy rytmu oddechowego pulsację opon mózgowych.
Jak się później okazało, ten specyficzny ruch związany z produkcją i absorpcją płynu mózgowo-rdzeniowego ma wpływ na zachowanie równowagi pomiędzy układem nerwowym, trzewnym i hormonalnym. Prawidłowy rytm odpowiada także za regenerację całego organizmu – napięcia w oponach czaszkowych oddziałują bowiem na system mięśniowo-powięziowy ciała.
Na czym polega terapia czaszkowo-krzyżowa?
Terapia czaszkowo-krzyżowa jest pracą na rytmie płynu, który z samej góry – z systemu opony twardej – transportowany jest do wszystkich komórek naszego ciała. Właśnie z tego powodu o terapii cranio-sacralnej mówi się w kontekście terapii całego organizmu, nie tylko czaszki. Czaszka gromadzi wszystkie napięcia, które „spływają” z różnych miejsc ludzkiego ciała.
Tak jak oddychanie i bicie serca, rytm cranio-sacralny można wyczuć na całym ciele (przypomnijmy, że rytmy te nie pokrywają się). Odpowiednio układając dłonie na wybranym obszarze, jesteśmy w stanie wyczuć zakłócenia rytmu czaszkowo-krzyżowego, znaleźć zmiany funkcjonalne i chorobowe w organizmie człowieka, a następnie spowodować zwolnienie lub przyspieszenie rytmu w celu normalizacji jego pracy.
Drugim ważnym składnikiem terapii, oprócz pracy na płynie, jest praca na kościach czaszki, zarówno na części twarzowej, jak i częściach potylicznych, będących jej podstawą.
Dotyk, o którym mówimy, jest minimalny – przyjmuje się, że powinien on być około 5-gramowy. To siła nacisku podobna do siły, której potrzebujemy do udźwignięcia złotówki. I choć wydawać by się mogło, że tak delikatny kontakt ma znikome działanie, jest zupełnie odwrotnie. Powięź i układ nerwowy bardzo dobrze i skutecznie na niego reagują.
Cele terapii czaszkowo-krzyżowej
Terapia czaszkowo-krzyżowa ma na celu:
- normalizację obiegu płynu mózgowo-rdzeniowego,
- ocenę, czy w szwach nie występują jakieś wady, oraz przywrócenie ruchomości kości czaszki,
- poprawę mobilności i kondycji ośrodkowego układu nerwowego (na układ nerwowy mocno wpływają napięcia struktur łącznotkankowych znajdujących się w głowie),
- rozluźnianie powięzi, które wraz z więzadłami tworzą łańcuch kinematyczny. Dotyczy to zarówno powięzi przebiegających podłużnie w ciele, jak i poprzecznych membran, znajdujących się w okolicach miednicy, przepony, górnego otworu klatki piersiowej oraz przejścia potyliczno-szyjnego. Powięzi umiejscowione są również w naszych nogach (na wysokości kolan i kostek), rękach, w obrębie krtani, podstawy czaszki i w okolicach oczu.
Wskazania do terapii czaszkowo-krzyżowej
Terapia czaszkowo-krzyżowa polecana jest przy:
- bólach głowy i nawracających migrenach,
- bólach kręgosłupa,
- bólach niewiadomego pochodzenia,
- zaburzeniach menstruacji i bólach piersi przed menstruacją,
- skoliozach i wadach postawy,
- nadpobudliwości u dzieci,
- nocnym moczeniu u dzieci,
- zaburzeniach koncentracji u dzieci i dorosłych,
- zaburzeniach snu,
- zaburzeniach takich jak: dysleksje, tiki, jąkanie się,
- nerwicy,
- depresji,
- traumach związanych z trudnym porodem, wadach okołoporodowych i rozwojowych dzieci (wzmożone, obniżone napięcie mięśniowe, kręcz szyi, syndrom KISS),
- autyzmie,
- trudnościach dzieci w uczeniu się i z cechami upośledzenia umysłowego,
- alergiach,
- nietolerancjach pokarmowych.
Przeciwwskazania do terapii czaszkowo-krzyżowej
Terapii czaszkowo-krzyżowej nie powinno wykonywać się przy:
- zapaleniu opon mózgowych w ostrym stanie,
- guzach występujących w czaszce,
- tętniakach,
- udarze mózgu w początkowej fazie,
- wodogłowiu bezkomorowym,
- wysokiej temperaturze,
- świeżych urazach ortopedycznych do 48 godzin,
- niewygojonych ranach czaszki,
- ostrych stanach zapalnych np.stawów,
- chorobach psychicznych (schizofrenia, psychoza maniakalno-depresyjna).
Terapia jest bezpieczna dla kobiet w ciąży, noworodków, dzieci, jak i osób starszych, u których nie występują wyżej wymienione przeciwwskazania.
Jak wygląda zabieg terapii czaszkowo-krzyżowej?
Jedna sesja terapii czaszkowo-krzyżowej trwa ok. 1-1,5 godziny. Na początku rozluźnia się struktury poprzeczne (powięzi w okolicach miednicy, przepony, górnego otworu klatki piersiowej i kości gnykowej), a zaraz po nich pionowe (stawy krzyżowo-biodrowe, połączenie lędźwiowo-krzyżowe i szczytowo-potyliczne). W końcowej fazie fizjoterapeuta zajmuje się rozluźnieniem opony twardej rdzenia kręgowego i mózgu.
Terapia czaszkowo-krzyżowa jest bezbolesna. Mogą towarzyszyć jej jednak takie odczucia jak:
- uczucie intensywnego ciepła lub zimna,
- mrowienie,
- drętwienie,
- wyzwolenie silnych emocji poprzez płacz czy krzyk,
- skurcze mięśni i drżenie kończyn,
- senność w trakcie zabiegu,
- zawroty głowy.
Płaczliwe i z natury rozdrażnione noworodki, niemowlęta oraz dzieci bardzo często w trakcie sesji uspokajają się, a nawet zasypiają.
Rezultaty są widoczne już po pierwszej sesji, jednak największą skuteczność przynosi cykl od 3 do 10 zabiegów. Najlepiej wykonywać je co 3-5 dni aż do momentu całkowitego rozluźnienia powięzi i uregulowania rytmu cranio-sacralnego.
Terapia czaszkowo-krzyżowa a praca na emocjach
Napięcia występujące w ciele są bardzo często związane z traumami (np. porodowymi), wypadkami, urazami, depresją. Te bardzo silne emocjonalnie wydarzenia zagęszczają strukturę napięcia. To sprawia, że powięź, która przechowuje ich „pamięć”, skleja się i zbija. Dlatego tak ważne jest, aby delikatnym dotykiem usprawnić przepływ płynów niezbędnych do uwolnienia napięć, rozładować ten „ładunek” i nie przenosić go w inne obszary ciała. Terapia czaszkowo-krzyżowa jest zatem pracą z emocjami i traumami, wykonywaną za pośrednictwem ciała.
Bezpieczna również dla kobiet w ciąży, noworodków i osób starszych. Działa bardzo delikatnie i subtelnie, a jednocześnie jest skuteczna i przynosi świetne efekty. W Pętelkach fizjo terapię czaszkowo-krzyżową prowadzi doświadczona fizjoterapeutka: Katarzyna Krzemińska.
