Czym właściwie jest integracja sensoryczna? Jakie są podstawowe założenia tej metody? Czy posiada podstawy naukowe?
Czym jest Integracja Sensoryczna?
Integracja sensoryczna, to termin określający prawidłową organizację bodźców sensorycznych, docierających do układu nerwowego. Otrzymuje on informacje z wielu zmysłów na raz, po czym musi dokonać ich rozpoznania, interpretacji oraz integracji z wcześniej przeżytymi doświadczeniami. Po dokonaniu tej analizy, mózg wysyła sygnał do ciała, w jaki sposób ma ono zareagować – to tzw. reakcja adaptacyjna. Metoda Integracji Sensorycznej, ma na celu wyposażyć układ nerwowy w doświadczenia niezbędne, do wykształcenia prawidłowych (czyli adekwatnych do sytuacji oraz efektywnych) reakcji adaptacyjnych, które mogą być zarówno odpowiedzią ruchową, jak i myślową.
Dla prawidłowego przebiegu procesów integracji sensorycznej, niezbędne jest prawidłowe funkcjonowanie podstawowych systemów sensorycznych: przedsionkowego, proprioceptywnego (czucie głębokie z mięśni i stawów) oraz dotykowego. Ich funkcjonowanie wpływa na działanie pozostałych zmysłów, postawę, prawidłowe napięcie mięśniowe, świadomość swojego ciała, koordynację ruchową, zdolność planowania ruchu, powstawanie reakcji równoważnych oraz ruchy oczu.
Terapia Integracji Sensorycznej ma formę nauki przez zabawę, dzięki czemu dzieci chętnie w niej uczestniczą.
Podstawowe założenia metody
Metoda Integracji Sensorycznej opiera się na naukach takich jak neurologia oraz teoria zachowania. Neurobiologiczne podstawy tej terapii, opierają swoje działanie na:
– zjawisku neuroplastycznoćci mózgu – czyli zdolności tkanki nerwowej do tworzenia nowych połączeń; występuje ona przez całe życie, jednak jest najsilniejsza w pierwszych latach życia dziecka.
– sekwencyjnym rozwoju procesów integracji sensorycznej – czyli rozwijaniu bardziej złożonych i kompleksowych zachowań na bazie wcześniejszych.
– reakcjach adaptacyjnych – czyli występowaniu reakcji adekwatnych do sytuacji i otoczenia.
– wewnętrznym pędzie do rozwoju – przejawia się on dostarczaniem sobie bodźców, których potrzebuje układ nerwowy, aby pozostać w stanie odpowiedniego pobudzenia i aktywności.
Wyróżniamy cztery poziomy integracji sensorycznej:
Poziom pierwszy – rozwija się w życiu płodowym – następuje tu rozwój w obrębie systemu przedsionkowego, proprioceptywnego, dotykowego oraz pierwszych reakcji równoważnych.
Poziom drugi – rozwija się w pierwszym roku życia – występuje tu rozwój motoryki dużej i podstawowych zręczności, planowanie ruchu, kinestezja, stabilna postawa, podstawy rozwoju percepcji wzrokowej i słuchowej.
Poziom trzeci – okres przedszkolny – zaobserwować tu można rozwój ruchów precyzyjnych rąk, różnicowanie stron ciała i schemat ciała, dalszy rozwój podstawowych systemów sensorycznych, rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Poziom czwarty – trwa od okresu wczesnoszkolnego – rozwija się na bazie wcześniejszych funkcji – obserwujemy tu tworzenie pojęć , czytanie, pisanie, liczenie, zachowania społecznie akceptowane.
Warto zaznaczyć, że każdy kolejny poziom, tworzy się na bazie poprzednich, a proces integracji sensorycznej rozpoczyna się już w życiu płodowym.
